Spis treści
Prosument lokatorski – na czym polega i co warto wiedzieć?
Od 1 lutego 2023 r. można składać wnioski w nowym programie rządowym. Jego celem jest rozpowszechnienie wykorzystywania energii słonecznej w większych miastach. Kto będzie mógł skorzystać z programu i na jakich zasadach będzie działał? Sprawdź!
OZE w miastach – czy to możliwe?
Instalacje fotowoltaiczne kojarzą się głównie z domami jednorodzinnymi w mniejszych miejscowościach. Infrastruktura dużych miast charakteryzuje się bowiem mnogością wielorodzinnych budynków mieszkalnych. Jednak, czy to oznacza, że mieszkańcy bloków nie mają możliwości, by wykorzystywać energię z promieniowania słonecznego? Wręcz przeciwnie! Wielolokalowe budynki również mają predyspozycje, by montować na nich panele fotowoltaiczne.
Spółdzielnia, wspólnota, czyli kim jest prosument lokatorski?
Prosument z definicji łączy w sobie pojęcia produkcji i konsumpcji. Oznacza to, że jest to typ konsumenta, którego zadaniem jest również produkowanie danych dóbr, w tym przypadku energii elektrycznej z fotowoltaiki, choć nie tylko. Mogą to być wszystkie odnawialne źródła energii elektrycznej. Wyróżniamy następujące typy prosumentów:
- prosument indywidualny,
- prosument biznesowy,
- prosument zbiorowy,
- prosument wirtualny.
Prosument lokatorski zalicza się do trzeciej kategorii.
Jak otrzymać grant OZE za instalację odnawialnych źródeł energii?
Do zostania prosumentem instalacji OZE zachęca sam rząd. Ministerstwo Rozwoju i Technologii we współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego wprowadziło w życie nowy program dofinansowań. Już od 1 lutego 2023 roku można składać do niego wnioski.
Na czym polega ten program? Ma on zachęcić do korzystania z OZE w większych miastach oraz doprowadzić do zwiększenia liczby prosumentów w Polsce. Skierowany jest do właścicieli lub zarządców budynków wielorodzinnych. Zakłada on otrzymanie grantów w wysokości do 50% na zakup i montaż nowej instalacji fotowoltaicznej dla budynków wielolokalowych.
Dofinansowanie obejmie także rozbudowę istniejących już instalacji, pod warunkiem że ich moc wzrośnie o minimum 25%. Co więcej, program zakłada również pomoc w finansowaniu zakupu i montażu magazynów energii i pomp ciepła.
Jak jest rozliczany prosument lokatorski?
Nowy program dotyczy instalacji przeznaczonych dla całych wspólnot lokatorskich. W związku z tym produkowana na bieżąco energia będzie wykorzystywana na zasilenie części wspólnej budynku wielolokalowego. Są to m.in. klatki schodowe, piwnice, garaże czy windy. Dzięki temu lokatorzy nie będą musieli płacić za energię w części wspólnej, co wpłynie na obniżenie opłat związanych z lokalami mieszkalnymi.
Prosument lokatorski – warunki i zasady rozliczenia
W zasadzie według nowelizacji ustawy rozliczenie zużytej energii w ramach wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych będzie przebiegało na dwa sposoby:
- Autokonsumpcja – prosument nie ponosi opłat dystrybucyjnych i nie płaci ceny za energię wytworzoną i zużytą w ciągu tej samej godziny,
- Nadwyżki godzinowe – to sytuacja, gdy wprowadzonej do sieci energii jest więcej, niż wynosi zapotrzebowanie, a więc niecała zostaje zużyta. W takiej sytuacji powstaje tak zwany depozyt prosumencki, który na koniec danego okresu rozliczeniowego trafia wprost na konto w wysokości wartości oddanej energii. Od 1 lipca 2024 roku przeliczany będzie według ceny godzinowej.
Jeśli chodzi o zwrot depozytu, to jest to wartość 100%, a nie 20%, jak w przypadku prosumentów indywidualnych.
Depozyt prosumencki – na co przeznaczyć środki?
Do tej pory prosumenci indywidualni w ramach systemu net-billing mogli otrzymywać na wskazane konto wynagrodzenie za energię w wysokości 20% wartości oddanych do sieci nadwyżek. Nowy program zakłada jeszcze korzystniejsze zasady rozliczenia. Prosument lokatorski za nadwyżki wyprodukowanej energii odzyska bowiem 100% ich wartości. Te pieniądze zaś będzie można przeznaczyć m.in. na:
- fundusz remontowy,
- termomodernizację,
- konserwację części wspólnych,
- ubezpieczenia,
- koszty utrzymania czystości,
- opłaty za dostawę energii elektrycznej (np. nocą), energii cieplnej, gazu i wody,
- wynagrodzenie członków spółdzielni.
Dzięki wyprodukowanej energii będzie można zaoszczędzić nie tylko na zasilaniu energetycznym części wspólnych według wskazań licznika części wspólnej budynku wielolokalowego. Może to też obniżyć wartość opłat za energię w lokalach mieszkalnych w budynku, gdzie zamontowana jest fotowoltaika. Zwrot środków będzie można przeznaczyć na inne potrzeby lokatorów, wspólnot i spółdzielni, które są związane z lokalami mieszkalnymi w innych budynkach zarządzanych przez ten sam podmiot.
Dodatkową zaletą wynikającą z nowego programu rządowego jest w zasadzie brak ograniczeń, jeśli chodzi o wielkość instalacji. W przypadku prosumenta indywidualnego łączna moc paneli powinna odpowiadać rzeczywistemu zapotrzebowaniu, unikając przewymiarowania. Przy statusie prosumenta lokatorskiego można zdecydować się na dowolną wielkość instalacji, nawet do 50 kW. To z kolei przełoży się na ilość produkowanych nadwyżek, a tym samym kwotę zwrotną, jaką otrzyma za oddaną energię.
Jak uzyskać status prosumenta zbiorowego?
Program skierowany jest do właścicieli lub zarządców budynków wielorodzinnych oraz zarządów wspólnot lokatorskich, spółdzielni mieszkaniowych i towarzystw budownictwa społecznego, przez którego części wspólne są zarządzane. Muszą to być budynki o przeważające funkcji mieszkalnej.
Pierwszym krokiem jest podjęcie decyzji o montażu instalacji fotowoltaicznej zlokalizowanej na budynku. Ważna jest deklaracja chęci wzięcia udziału w rządowym programie oraz uzyskanie pełnomocnictwa. Następnie należy zebrać projekt takiej instalacji i jej wycenę, a także przeprowadzić analizę środowiskową. Jeśli nie pojawią się żadne przeciwwskazania do budowy, następnym krokiem jest złożenie wniosku do odpowiedniego oddziału Banku Gospodarstwa Krajowego. Ma on 30 dni na rozpatrzenie takiego dokumentu.
Jeśli decyzja będzie pozytywna, można podpisać umowę, po czym zlecić wybranej firmie dostarczającej rozwiązania fotowoltaiczne rozpoczęcie realizacji budowy instalacji. Warto jednak pamiętać, że płacąc za usługi wykonawcy, trzeba pokryć 100% wymaganych kosztów. Dopiero po zrealizowanej inwestycji, załączając podpisane oświadczenie powykonawcze, można wnioskować do BGK o wypłatę należnych środków. Zwrot w formie pieniężnej bezgotówkowej powinien trafić na konto w ciągu 14 dni.
Status prosumenta lokatorskiego – o czym należy pamiętać?
Inwestycja w instalację fotowoltaiczną na dachu bloku czy kamienicy ma nieco inny charakter niż montaż takiej instalacji na dachu domu jednorodzinnego. Taka decyzja równa się z poniesieniem odpowiedzialności nie tylko za bezpieczeństwo całego budynku wielolokalowego, ale i wielu ludzi. Dlatego tak ważne jest, aby przy inwestycji tego typu zdecydować się na usługi profesjonalnej firmy, która ma odpowiednie uprawnienia oraz wieloletnie doświadczenie. Istotne jest również to, aby wykonawca posiadał wykwalifikowanych fachowców, którzy stworzą projekt instalacji oraz przeprowadzą montaż tak, aby czerpać z inwestycji możliwie największe zyski. Ponadto dobrze jest wybrać firmę, która oprócz samej realizacji, zapewni pomoc także w kwestiach prawnych, czyli zagwarantuje obsługę od pierwszego aż do ostatniego kroku i ułatwi ubieganie się o grant OZE.