Kolektory słoneczne – czy to opłacalna inwestycja?

Kolektory słoneczne, potocznie zwane solarami, służą do konwersji fototermicznej promieniowania słonecznego na ciepło. Kolektor słoneczny jest częścią instalacji grzewczej. Do pozostałych jej elementów należą: zasobnik magazynujący ciepłą wodę, pompa obiegowa, zawory bezpieczeństwa, rurociągi łączące poszczególne elementy instalacji, sterowniki, regulatory czuwające nad prawidłową pracą instalacji oraz zasilanie elektryczne.

Rodzaje kolektorów słonecznych

Kolektory słoneczne stanowią nieodłączny element każdej instalacji solarnej, której celem jest podgrzewanie ciepłej wody. Wyróżnia się dwa rodzaje kolektorów słonecznych stosowanych w domowych instalacjach:

1. Kolektor płaski – składa się z cienkich rurek przymocowanych do absorbera, czyli metalowej płyty pokrytej selektywną powłoką. W rurach płynie ciecz ogrzana przez absorber. Całość jest zamknięta w szczelnej obudowie, która chroni poszczególne elementy instalacji przed działaniem zewnętrznych czynników atmosferycznych. Sprawność obecnie produkowanych kolektorów płaskich może sięgać nawet 85%. Ponadto, charakteryzują się one stosunkowo niską ceną, prostą budową oraz długą niezawodnością (nawet do 25 lat). W porównaniu z kolektorami próżniowymi odznaczają się znacznie wyższą wydajnością w okresie od wiosny do jesieni.
2. Kolektor próżniowy – jego konstrukcja opiera się na szklanych rurkach o średnicy 5–10 cm, ułożonych równolegle. W rurach znajduje się absorber, który jest otoczony próżnią. Kolektory próżniowe w chłodne pory roku zyskują pewną przewagę nad modelami płaskimi. Jest tak ze względu na ich zdolność do absorbowania promieniowania rozproszonego oraz mniejsze straty ciepła. W produkcji są dostępne kolektory próżniowe z rurkami ciepła lub z bezpośrednim przepływem czynnika grzewczego przez absorber.

Czynniki wpływające na opłacalność instalacji kolektorów słonecznych

Kupując kolektory słoneczne, często zastanawiamy się nad ich opłacalnością. Niestety nie da się jednoznacznie określić, kiedy instalacja będzie opłacalna. Tak samo jak nie możemy dokładnie oszacować cen nośników energii w perspektywie najbliższych kilkunastu lat. Co prawda można w przybliżeniu określić tę wartość. Warto jednak zadbać też o uzyskanie dofinansowania, co w znacznym stopniu skróci czas zwrotu kosztów.

Co pomoże sprawić, by instalacja szybko zaczęła przynosić zyski:

• Koszt instalacji kolektorów słonecznych – stanowi największy wydatek całej inwestycji. Szacuje się, że w przypadku potrzeb 2-4 osobowej rodziny, cena solarów to ok. 9-13 tys. złotych, w zależności od wielkości zasobnika, podzespołów oraz producenta urządzeń. Kupując instalację, zwróćmy uwagę na jakość oferowanego sprzętu, w tym również na sprawność oraz gwarantowaną efektywność wraz z upływem lat. Wysoka jakość kolektorów i podzespołów może wpłynąć na dłuższy czas bezawaryjnego działania.
• Nasłonecznienie – podobnie jak w przypadku instalacji fotowoltaicznych ma istotny wpływ na opłacalność inwestycji. O ile na wartość strumienia energii promieniowania słonecznego dochodzącego do powierzchni Ziemi nie mamy wpływu, o tyle na ekspozycję kolektora już tak. Montując kolektory, warto zwrócić uwagę na otoczenie. Powinniśmy sprawdzić, czy nic nie będzie rzucało cienia na instalację wiosną lub jesienią, kiedy słońce jest położone niżej. Tego typu przeszkody to np. kominy oraz lukarny. Starajmy się montować kolektory w taki sposób, by w jak największym stopniu eliminować zacienienie. Dla kolektorów oraz paneli wybiera się kąt 45⁰, pozwalający na wysoki uzysk energii latem i dość dobry wiosną i jesienią.
• Koszt montażu – do ceny instalacji solarnej należy doliczyć koszt usługi montażu. Zależy ona przede wszystkim od typu dachu oraz jego pokrycia, metody prowadzenia przewodów solarnych, stopnia skomplikowania połączenia z istniejącą instalacją ciepłowniczą oraz sposobu prowadzenia przewodów solarnych. Cena montażu mieści się w przedziale od 1500 do 3000 zł netto. Pamiętajmy również, że kupując kolektory z usługą montażu, zapłacimy niższą stawkę VAT, która wynosi 8%.
• Zużycie ciepłej wody – kolektory słoneczne są tym bardziej opłacalne, im więcej ciepłej wody wykorzystujemy każdego dnia. Nie oznacza to jednak, że należy zużywać wodę ponad normę. Powinno się dobrać moc kolektorów do naszego realnego zapotrzebowania.
• Dofinansowanie do kolektorów słonecznych –na zakup kolektorów słonecznych można uzyskać dotację ze środków publicznych. Informacje na ten temat znajdują się na stronie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej www.nfosigw.gov.pl. Dofinansowanie w znaczny sposób wpływa na opłacalność inwestycji.

Kolektory słoneczne – warto czy nie warto

Decydując się na instalację kolektorów słonecznych, zastanawiamy się, czy są one opłacalne. Jak wspomniano, opłacalność inwestycji zależy od wielu czynników, także tych niezależnych od nas, m.in. od cen paliw na rynku energetycznym, pogody w ciągu roku. Wybierając instalacje solarne, zyskujemy jednak coś więcej – wygodę, długoletnią pewność działania oraz nieograniczone źródło energii, jakim jest promieniowanie słoneczne. Wykorzystując odnawialne źródło energii, przyczyniamy się do zmniejszenia emisji szkodliwych związków do atmosfery, tym samym poprawiając jakość wdychanego przez nas powietrza oraz zmniejszając ilość gazów cieplarnianych dostających się do atmosfery.