Czy da się sprzedawać prąd z fotowoltaiki?

Jak sprzedawać prąd z fotowoltaiki?

Aby móc sprzedawać prąd wytworzony przez fotowoltaikę, trzeba spełnić warunek, jakim jest posiadanie instalacji on-grid, czyli podłączonej do sieci elektroenergetycznej.

Możliwości sprzedaży wytworzonej energii różnią się w zależności od wielkości miejsca, gdzie została wyprodukowana. Inaczej wygląda sprzedaż energii z dużej farmy fotowoltaicznej, a inaczej z małego systemu. Kwestie te reguluje Ustawa o Odnawialnych Źródłach Energii. Wyróżnia ona kilka podstawowych rodzajów instalacji fotowoltaicznych:

• Mikroinstalacje – systemy o mocy mniejszej niż 50 kW,
• Małe instalacje – systemy fotowoltaiczne o mocy 50 kW-1 MW,
• Duże instalacje i farmy słoneczne – systemy fotowoltaiczne o mocy większej niż 1 MW.

Sprzedaż prądu z fotowoltaiki w przypadku prosumenta indywidualnego

Dla prosumenta indywidualnego (czyli osoby, która jednocześnie produkuje i zużywa energię elektryczną na potrzeby swojego gospodarstwa domowego) możliwość sprzedaży nadwyżki energii wiąże się z obecnym systemem rozliczeń net-billing. W przypadku mikroinstalacji uruchomionych po 1 kwietnia 2022 r. stosuje się bowiem rozwiązanie polegające na sprzedaży do sieci niewykorzystanych na bieżące potrzeby nadwyżek energii. Równowartość cenowa tych nadwyżek trafia następnie na konto prosumenta. Środki dostępne w wirtualnym portfelu można następnie wykorzystać do nabywania energii z sieci, gdy instalacja nie pracuje, np. w nocy lub pochmurne dni.

Prosument ma 12 miesięcy na wykorzystanie środków znajdujących się w depozycie. Jeśli nie zostaną w całości wykorzystane, zostanie mu zwrócone 20% ich wartości.

Wiele osób traktuje posiadanie mikroinstalacji jako źródło zarobku. To rozwiązanie nie jest jednak tak opłacalne, jak się może wydawać. Oszczędności płynące z fotowoltaiki nie opierają się bowiem na sprzedaży nadwyżek, a na maksymalnej autokonsumpcji. Ta zaś polega na zużywaniu energii produkowanej przez instalację na bieżąco. Pozwala to zwiększyć niezależność od sieci dystrybucyjnej, a tym samym zminimalizować koszty związane z dystrybucją.

Sprzedaż prądu z fotowoltaiki w przypadku biznesu

Coraz częściej spotykamy się z farmami fotowoltaicznymi, których założeniem jest właśnie sprzedaż prądu z elektrowni słonecznej. Większe obiekty, czyli elektrownie fotowoltaiczne o mocy przekraczającej 1 MW, mogą być podmiotami wykorzystywanymi, by sprzedawać prąd. Należy jednak pamiętać, że firmy dysponujące instalacjami powyżej 500 kWp muszą posiadać koncesję na prowadzenie działalności. Dokument jest wydawany przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki i obowiązuje przez min. 10 do 50 lat.

W przypadku farm fotowoltaicznych istnieją różne metody sprzedaży wytworzonej energii.

System aukcyjny

Sprzedaż energii z farmy fotowoltaicznej poprzez system aukcyjny to sposób, w którym producenci mogą zaoferować swoją energię elektryczną do sprzedaży poprzez udział w aukcjach organizowanych przez Urząd Regulacji Energetyki. Aby wziąć udział, firmy muszą posiadać odpowiednie zezwolenia. W ramach aukcji, producenci składają oferty, a zwycięzcą zostaje ten, kto przedstawił najkorzystniejszą propozycję. Oprócz złożenia oferty i posiadania zezwolenia, uczestnicy muszą spełnić inne wymagania. Są to m.in.: wpłacenie kaucji i przedstawienie dokumentacji potwierdzającej podłączenie do sieci energetycznej.

Zwycięzca aukcji otrzymuje prawo do sprzedaży energii wytworzonej przez kolejne 15 lat po określonej stawce ustalonej podczas aukcji. Jeśli cena energii na rynku spadnie poniżej tej stawki, Zarządca Rozliczeń kompensuje różnicę. Natomiast jeśli cena wzrośnie, nadwyżka jest zwracana przez Zarządcę Rozliczeń.

Firma, która wygrała aukcję, musi spełnić określone warunki, w tym dostarczyć co najmniej 85% zakładanej ilości energii i rozpocząć produkcję w określonym czasie po zakończeniu aukcji. Niewywiązanie się z tych warunków grozi sankcjami. Jeśli firma wie, że nie będzie w stanie spełnić wymagań, może wycofać się z aukcji, tracąc jednocześnie wpłaconą kaucję.

Umowy PPA

Innym sposobem sprzedaży energii z farmy fotowoltaicznej są umowy PPA (Power Purchase Agreement), czyli długoterminowe umowy zawierane pomiędzy producentem energii a konsumentem. Strony mają swobodę kształtowania treści umowy, co pozwala dostosować ją do swoich indywidualnych potrzeb i oczekiwań. Mimo, że przepisy nie regulują, co powinien zawierać taki kontrakt, przyjmuje się, że w umowie powinny znaleźć się takie informacje jak:

• strony umowy – producent energii i odbiorca,
• jasno określone stawki,
• ilość nadwyżek trafiających do sprzedaży,
• sposoby rozliczania wygenerowanej elektryczności,
• konsekwencje niewywiązania się z warunków umowy.

W praktyce umowy PPA najczęściej wykorzystują duże przedsiębiorstwa oraz nowo powstające inwestycje. Istnieją trzy główne rodzaje umów PPA:

• Umowa PPA on-site – zakłada, że elektrownia fotowoltaiczna znajduje się w pobliżu obiektu klienta, co umożliwia bezpośrednie połączenie obu podmiotów. Klient może korzystać z energii na bieżąco bez dodatkowych opłat związanych np. z siecią dystrybucyjną.
• Umowa PPA off-site – w odróżnieniu do typu on-site, off-site przewiduje raczej bilansowy zakup ustalonej ilości wytworzonej energii. Producent przesyła energię przez linie dystrybucyjne operatora sieciowego. Ta forma umowy może przybrać różne formy, np. kilku dostawców może dostarczać energię do jednego odbiorcy na podstawie jednego kontraktu lub jeden dostawca może dostarczać energię do kilku odbiorców na podstawie jednego kontraktu.

Linia bezpośrednia

Jeszcze inną możliwością jest linia bezpośrednia (near site direct wire), czyli umowa, która umożliwia przesyłanie energii bez użycia publicznej sieci dystrybucyjnej. Instalacja fotowoltaiczna znajduje się blisko obiektu odbiorcy, a energia jest przesyłana przez dodatkową linię bezpośrednią.

W takim modelu producent oraz odbiorca zawierają umowę, w której ustalają warunki dostarczenia energii. Zalicza się do nich cena, ilość i jakość dostarczanej energii, oraz wszelkie inne kwestie związane z utrzymaniem i eksploatacją linii.

Korzyść z takiego rozwiązania to przede wszystkim mniejsze straty energii w transmisji, gdyż energia nie musi przechodzić przez sieć dystrybucyjną. To również możliwość uzyskania lepszej ceny energii dla obu stron, ponieważ transakcja jest bezpośrednia – bez pośredników i opłat narzucanych przez operatorów sieci.

Choć nie ma wtedy konieczności opłacania dodatkowych opłat za przesył, wymaga to stworzenia własnej infrastruktury przesyłowej i ponoszenia związanych z nią kosztów zarządzania. Ponadto producent musi spełnić określone warunki techniczne i prawne, takie jak uzyskanie odpowiednich pozwoleń, spełnienie norm bezpieczeństwa oraz przepisów dotyczących handlu energią elektryczną.

Czy warto sprzedawać prąd z fotowoltaiki?

Sprzedaż prądu z fotowoltaiki stanowi obiecującą możliwość zarówno dla prosumentów indywidualnych, jak i biznesowych. Ponadto, firmy mogą korzystać z różnych programów wsparcia rządowego czy regionalnego. Promują one bowiem produkcję energii ze źródeł odnawialnych i umożliwiają sprzedaż nadwyżki energii po preferencyjnych warunkach.

Przed podjęciem decyzji o kupnie czy sprzedaży energii z fotowoltaiki warto jednak skonsultować się z profesjonalistami, którzy pomogą wybrać optymalne rozwiązanie dopasowane do indywidualnych potrzeb i celów. Dzięki temu można efektywnie wykorzystać potencjał energii słonecznej i przyczynić się do budowy bardziej zrównoważonego środowiska.